Zo herken je greenwashing
Nu naast betaalbaarheid en imago ook duurzaamheid een steeds belangrijkere factor begint te worden bij onze dagelijkse keuzes, voelen bedrijven de noodzaak om duurzaamheid op de agenda te zetten. Een goed teken: als consumenten kunnen we met onze aankopen wel degelijk invloed uitoefenen op het bedrijfsleven. Helaas is de manier waarop duurzaamheid op de agenda wordt gezet niet altijd even indrukwekkend. Sommige bedrijven proberen oprecht hun bedrijfsvoering in zoveel mogelijk opzichten te verbeteren, maar andere bedrijven vinden het vooral belangrijk om zo groen mogelijk te lijken. Wanneer een bedrijf meer moeite lijkt te doen om duurzaam te lijken dan ze moeite doen om daadwerkelijk te verduurzamen, noemen we dat greenwashing. Helaas is greenwashing tegenwoordig aan de orde van de dag. Soms is het zo overduidelijk dat het pijnlijk is, en soms is het heel subtiel aanwezig. Ik geef je 7 tips om greenwashing te herkennen. Deze tips zijn afgeleid van de Seven Sins of Greenwashing van de organisatie TerraChoice.
Sin of the Hidden Trade-Off
Bij deze vorm van greenwashing legt het bedrijf erg de nadruk op de duurzaamheid van een bepaald ingrediënt of element, terwijl de rest van de keten helemaal niet duurzaam te noemen is.
Voorbeeld: Toyota heeft tijdenlang zijn Toyota Prius aangeprezen als een milieuvriendelijke auto. Deze claim mag het bedrijf niet meer maken omdat geen enkele auto écht milieuvriendelijk is, ondanks dat deze auto op stroom rijdt. Het bedrijf noemt de auto tegenwoordig een ‘milieuvriendelijker alternatief’.
Sin of No Proof
In dit geval van greenwashing maakt een bedrijf een duurzaamheidsclaim die eigenlijk niet zo eenvoudig kan worden geverifieerd. Dit komt veel voor. Veel productieketens zijn zo ondoorzichtig dat het moeilijk is om bewijs te vinden.
Voorbeeld: Kledingmerk H&M stelt al jaren dat ze zich inzetten voor een eerlijkere en duurzamere kledingwereld. Concrete informatie over de resultaten van hun inzet ontbreekt vaak en door de lengte van de ketens zijn deze claims niet te controleren.
Sin of Vagueness
Deze vorm van greenwashing lijkt op de Sin of No Proof, alleen betreft het hier vooral een duurzaamheidsclaim die zo breed en vaag is, dat deze eigenlijk niets zegt.
Voorbeeld: Tegenwoordig prijken leuzen als ‘natuurlijk’, ‘puur’ en ‘ambachtelijk’ op bijna elke verpakking, maar het zegt maar weinig over het product of het productieproces.
Sin of Worshipping False Labels
Labels en keurmerken prijken tegenwoordig op bijna elk product, maar niet elk keurmerk is even veelzeggend. Wanneer een product een logo draagt dat veelzeggend lijkt, maar eigenlijk niets zegt, spreken we van deze greenwashing sin.
Voorbeeld: Het HEMA Better Life logo prijkt tegenwoordig op veel producten in de winkel, maar is geen echt keurmerk. Het is een logo dat de winkel gebruikt om de herkenbaarheid van duurzame producten te vergroten. Zonder ander keurmerk op de verpakking betekent het logo eigenlijk niets.
Sin of Irrelevance
Deze vorm van greenwashing vind tegenwoordig steeds meer plaats. We spreken hiervan wanneer een bedrijf een duurzame claim doet, die eigenlijk compleet overbodig en irrelevant is.
Voorbeeld: De schappen van babywinkels liggen vol met BPA-vrije babyflesjes en deze claims prijken groots op de verpakkingen. Compleet overbodig, want BPA is al enkele jaren in Europa verboden in babyflesjes.
Sin of Lesser of Two Evils
Bij de ‘sin of lesser of two evils’ geldt de duurzaamheidsclaim die wordt gemaakt enkel voor een product binnen een beperkte categorie. De duurzaamheidsclaim zegt dus niets op de echte impact van het product, maar stelt enkel dat het product een duurzamere of bewustere keuze is binnen de categorie.
Voorbeeld: Gelukkig wordt ‘het Vinkje’ niet meer gebruikt, maar dit ‘Ik kies bewust’ logo was een doorn in het oog van veel mensen. Het vinkje prijkte op allerlei producten die niets met een bewuste keuze te maken hadden, zoals mayonaise. Het vinkje gaf enkel aan dat dit product een bewustere keuze was binnen de categorie. Mensen met minder voorkennis zouden het echter eenvoudig kunnen interpreteren als een bewustere keuze.
Sin of Fibbing
In dit geval van greenwashing is er gewoonweg sprake van valse duurzaamheidsclaims. Het bedrijf maakt valse claims of verstrekt onjuiste cijfers.
Voorbeeld: KLM kondigde jaren geleden groots aan om gebruik te gaan maken van biobrandstof uit frituurvet voor specifieke vluchten. Helaas werd in de grote advertenties en nieuwsberichten niet vermeld dat de vluchten nog steeds voor 80% gebruik maakten van kerosine.
Helaas zul je een erg oplettende consument moeten zijn om door al deze misleidende duurzaamheidsclaims heen te prikken. Gelukkig zijn er diverse tools en platformen die je helpen bij het maken van duurzamere keuzes. Voorbeelden hiervan zijn Rank a Brand en Questionmark. Wat is jouw favoriete hulpmiddel of tip bij het maken van duurzamere keuzes?